Od subtelnego różu, przez magicznie zamglone kwarce dymne, po głęboką czerwień karneolu. Bogata gama barwna to niewątpliwie cecha, której kwarcowi może pozazdrościć niejeden minerał.
Czym właściwie jest kwarc? To olbrzymia grupa minerałów, które należą do najpowszechniej występujących. Ich opcje barwne mogą wynikać z domieszek innych minerałów, napromieniowania lub obecności chromoforów (jonów powodujących kolor – to temat na kolejny wpis 🙂 ). Jego nazwa wywodzi się od starosłowiańskiego słowa kwardy znaczącego twardy. Jest to zgodne z prawdą, ponieważ kwarc jest wzorcową siódemką w 10-cio stopniowej skali twardości Mohsa.
Z chemicznego punktu widzenia jest to krzemionka czyli tlenek krzemu – SiO2, który krystalizuje w formie trygonalnego lub heksagonalnego słupa. Wiele zrośniętych razem kryształów określa się mianem szczotki krystalicznej. W odróżnieniu od chalcedonu, kwarc jest makrokrystaliczny (to znaczy, że kryształki są widoczne gołym okiem). Niektóre kryształy mogą być naprawdę olbrzymie i ważyć nawet kilkadziesiąt ton!
Właśnie dlatego dosyć często wykonywano z nich duże przedmioty codziennego użytku – puchary, wazy oraz kule do ochładzania dłoni zamożnych rzymian w upalne dni minionych czasów. Kryształowa kula, brzmi znajomo, prawda? 🙂 W naszej kulturze utarł się obraz wiedźmy, korzystającej z minerałów w celach magicznych. Kto z nas nie kojarzy kryształowych kul, w których można było ujrzeć swoją przyszłość?
Zastosowania kwarcu, mimo wielkiego uroku tego minerału, wychodzą daleko poza branżę jubilerską. Jest używany między innymi do produkcji mechanizmów kwarcowych w zegarkach oraz w budownictwie (zaprawy, cegły oraz inne materiały budowlane). Najstarszym wykorzystaniem tego minerału wydaje się tworzenie szkła i ceramiki. Według klasycznej historii mineralogii rzymskiego historyka Pliniusza Starszego, to feniccy kupcy przypadkowo wytopili szkło w ognisku przy transporcie kamienia około 5000 p.n.e.
Kryształ górski
To bezbarwna i niezwykle przejrzysta odmiana kwarcu, którego nazwa pochodzi od greckiego słowa krystallos i oznacza lód. Starożytni Grecy uważali, że kryształ górski jest kryształem lodu, nadnaturalnie zamrożonym i zesłanym przez bogów na ziemię.
Na rynku mineralogicznym i jubilerskim występuje kilka ciekawych odmian kryształu górskiego, o których poniżej:
Żródło: https://mariabucardi.pl/
Kryształy górskie z fantomami
Zdarza się też, że w przezroczystym kamieniu wydaje się tkwić ulotna biaława poświata nazywana duszą. Jej kształt często ma formę kopuły. W rzeczywistości to nic więcej niż drobniutkie pęcherzyki dwutlenku węgla. Często skoncentrowane wzdłuż stref wzrostu kryształu (stąd powtarzalny wzór “duszy”).
Diament marmaroski / herkimer
- Nazwa tej odmiany kryształu górskiego odnosi się do specyficznego kształtu (pokroju) i przejrzystości. Wprawne oko od razu zauważy różnicę pomiędzy diamentem, a kwarcowym “diamentem” marmaroskim. Pierwszy z nich krystalizuje w układzie regularnym w formie oktaedru, natomiast nasza “podróbka” to słup heksagonalny o bardzo skróconym trzonie. Nazwy “diamentów” pochodzą od miejsca wydobycia:
- “diament marmaroski” – z okręgu Marmarosz w Rumunii
- “diament Stolberg” – z miejscowości Stolberg w Górach Harz w Niemczech.
- “diamenty z Herkimer” – z miejscowości o tej samej nazwie ze stanu Nowy Jork w USA.
- “diament Carrara” – z Carrary (Włochy).
Wszechświat byłby równie niepojęty, gdyby składał się tylko z jednego kamienia wielkości pomarańczy. Pozostałoby to przeklęte pytanie: skąd wziął się ten kamień?
— Jostein Gaarder “Świat Zofii”